۱۴۰۲/۱۰/۱۱ ۰۸:۴۹
دکتر مهدی لطفی |مهمترین عناصر تشکیل دهنده سیاست خارجی دولت سیزدهم را فارغ از آنکه تا چه حد در پیشبرد اهدافش در این حوزه ظفر خواهد یافت می توان در تأکید بر دیپلماسی اقتصادی با هدف بهبود معیشت مردم و مقابله و خنثی‌سازی تحریم‌ها علیه ملت ایران ، توجه به قدرت‌های نوظهور و ورود به پیمان‌های راهبردی با آنها و تکمیل فرایند همگرایی با مجموعه‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای نظیر پیمان شانگهای و اکو ، تمرکز بر «چندجانبه‌گرایی اقتصادی» و تقویت «سیاست همسایگی» مبتنی بر تقویت دیپلماسی اقتصادی و افزایش تعاملات با همسایگان ، توجه به محور مقاومت و بهره‌برداری از ظرفیت‌ها و سرمایه‌های موجود در این کشورها به شکل دو و چندجانبه ، مشارکت فعال در سازمان‌های بین‌المللی، چندجانبه‌گرایی و مخالفت با یک‌جانبه‌گرایی بر پایه عدالت و پیش از همه اینها به تعبیری دیگر متوازن‌سازی سیاست خارجی خلاصه کرد.
در سیاست خارجی ج.ا.ا اما راهبرد توجه به همسایگان که بخشی از آن با محوریت استان های مرزی ایران بویژه در شمال بوسیله استان گیلان بعنوان دروازه ورود ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا با مساحتی نزدیک به ۵۵ میلیون کیلومتر مربع یعنی حدود ۳۶٫۲ درصد از خشکی های کره زمین، با نزدیک به ۵ میلیارد نفر جمعیت ، یعنی برابر با ۷۰ درصد از جمعیت جهان بسیار حائز اهمیت است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد با اینکه در سال ۱۴۰۱ خورشیدی تجارتی به ارزش ۳/۳ میلیارد دلار میان ایران و اوراسیا صورت گرفته است اما به‌رغم ظرفیت‌های بسیار بالایی که برای تجارت بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا بویژه روسیه وجود دارد، هنوز بخش زیادی از این ظرفیت‌ها در حد پتانسیل‌های بالقوه باقی مانده است و دیار ما نیز با محوریت اتــاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گیلان این امکان را دارد تا سهم قابل توجهی از این بازار بویژه روسیه را به خود اختصاص دهد.
به منظور بهره مندی بیشتر از ظرفیت های موجود بازار مذکور، اخیرا محمد رضوانی فر معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران گفت: اراده و برنامه ریزی دولت مبنی بر توسعه بلند مدت تبادلات تجاری ایران با کشورهای عضو اوراسیا است. وی افزود : با بررسی تخصصی ای که انجام شده است پیش بینی می شود، در کمتر از دو سال، مبادلات ایران و اوراسیا به ۱۰ میلیارد دلار برسد.
حال پس از ترسیم سیمایی از مؤلفه‌های گفتمان سیاست خارجی دولت سیزدهم با تاکید بر اقتصاد و اشاره ای گذرا به نقش بی بدیلی که استان گیلان و اتاق بازرگانی اش می تواند بعنوان یکی از درگاه های اصلی ورود به بازار های مستعد همسایگان شمالی ایران داشته باشد ، پرسش هایی در ذهن نگارنده این نوشتار نقش می بندد که برخی از آنها از این قرار اند:
اول: اتــاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گیلان طی دوره طولانی ریاست هادی تیزهوش تابان و تردد های کاری اش به شماری از کشور های همسایه شمالی ایران و انعقاد تفاهمنامه های مختلف تا چه حد در کاهش ریسک‌ها و استفاده بهینه از فرصت‌ها برای تسخیر بازارهای هدف در اتحادیه کشورهای مستقل همسود یا کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) موفق بوده است؟
دوم: حضور ایشان در جایگاه ریاست اتاقی که در صدر اهدافش " فراهم آوردن موجبات رشد و توسعه اقتصادی کشور " می درخشد و کوشش های وی در جهت شناسایی بازار کالاهای صادراتی و کمک به توسعه حضور اعضاء در نمایشگاه های داخلی و خارجی، به زبان آمار و ارقام تا چه میزان برای گیلان و ایران آورده ملموس داشته است؟
سوم: سرای تجاری ایرانیان که در عصر یک روز پائیزی در سال 1396 در خیابان کراسنایا نابرژنایا در آستراخان روسیه رسما افتتاح شد، در تحلیل هزینه- فایده، آیا فایده‌های ایجاد و اداره اش بر هزینه‌هایش می‌چربید و اساسا آیا تاکنون در ارائه خدمات و کارویژه هایی که برایش تعریف شده بود ، موفق عمل کرده است ؟
چهارم : آیا رئیس فعلی اتاق آخرین نسخه کارنامه کاری خود را که علی القاعده باید چکیده ای باشد شفاف از سالهای مدیریتش بر این اتاق تا پیش از روز انتخابات در اختیار رسانه های گروهی و افکار عمومی قرار خواهد داد؟
و کلام آخر اینکه، با وجود حضور تفکرات نو در کورس رقابت انتخاباتی هفته جاری با هدف در دست گرفتن سکان هدایت این اتاق مهم ، آیا اتاق بازرگانی گیلان تابان خواهد شد ؟!
